

آیا تا به حال شده که صدای طرف مقابل خود را بشنوید اما در درک حرفهایش مشکل داشته باشید؟ چرا با اینکه صداها را میشنویم، نمیتوانیم کلمات را تشخیص دهیم و جملات را بفهمیم؟ این فقط یک «انسداد در گوش» نیست.
ممکن است نشانهای از یک مشکل عمیقتر مرتبط با سلامت شنوایی باشد .
شنیدن فقط محدود به شنیدن صداها نیست؛ در عمق این فرآیند، معنا ساخته میشود. گوشها صداهای محیط را میگیرند و به مغز منتقل میکنند. کار اصلی از اینجا شروع میشود: مغز این دادههای شنیداری را تحلیل، سازماندهی و به آنها معنا میبخشد. به عبارت دیگر، شنیدن با گوش آغاز میشود؛ اما درک کردن در مغز کامل میشود.
یکی از رایجترین دلایل آن، کمشنوایی عصبی-حسی (سنسورینورال) است. این وضعیت که بهویژه با افزایش سن رخ میدهد، ناشی از آسیب دیدن تدریجی عصبهای شنوایی یا سلولهای مویی در گوش داخلی است. تحقیقات نشان میدهند که بیش از ۳۰٪ از افراد ۶۰ سال به بالا به کمشنوایی عصبی-حسی مبتلا هستند (WHO، ۲۰۲۳). این موضوع نشان میدهد که کمشنوایی مرتبط با سن، یک مشکل سلامت شایع و مهم در بخش پیرتر جامعه است.
استفاده نکردن از سمعک: در صورت نیاز، استفاده نکردن از سمعک میتواند باعث شود مغز به تدریج عادت خود را در پردازش سیگنالهای شنوایی از دست بدهد.
آسیب دیدن سلولهای مویی در گوش داخلی: این سلولهای حساس که صداها را به سیگنالهای عصبی تبدیل میکنند، نقش مهمی در شناسایی صداهای با فرکانس بالا دارند. آسیب دیدن این سلولها باعث میشود فرد نتواند برخی حروف مانند «س»، «ف» و «ت» را تشخیص دهد.
کاهش سرعت پردازش در مرکز شنوایی مغز: با افزایش سن، سرعت پردازش سیگنالهای شنیداری در مغز ممکن است کاهش یابد. این کاهش سرعت به ویژه در شنیدن صحبتهای سریع یا در محیطهای پر سر و صدا باعث دشواری در فهمیدن کلمات میشود.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نویز: حضور طولانی مدت در محیطهای با صدای بلند (مثل کارخانهها، محلهای ساخت و ساز یا گوش دادن مداوم به موسیقی با صدای بلند) میتواند به سیستم شنوایی آسیب دائمی بزند. این نوع آسیب ناشی از نویز معمولاً فرکانسهای بالا را تحت تأثیر قرار میدهد.
بسیاری از مردم این وضعیت را «پیر شدن طبیعی» میدانند و به آن اهمیت نمیدهند. اما کمشنوایی فقط یک مشکل راحتی نیست؛ بلکه یک مسئله جدی سلامت است.
طبق تحقیقات دانشگاه جانهاپکینز، افرادی که دچار کمشنوایی هستند، ۲۰۰٪ بیشتر در معرض خطر ابتلا به دمانس (زوال عقل) قرار دارند.
خطر انزوای اجتماعی، افسردگی و کاهش توانایی شناختی در افراد با کمشنوایی به شدت افزایش مییابد.
مغز هنگام تلاش برای درک صداهای ناقص بیشتر خسته میشود و این موضوع باعث خستگی ذهنی میگردد.
بسیاری از افراد فکر میکنند «فعلاً نیازی به سمعک ندارم»، اما سمعک فقط به شنیدن صدای بلندتر کمک نمیکند. بلکه وضوح صداها را افزایش میدهد و به مغز کمک میکند تا صداها را به درستی پردازش کند.
صحبتها را واضحتر میشنوید.
زندگی اجتماعی شما فعالتر میشود و احساس انزوا نمیکنید.
خستگی ذهنی و فراموشی کاهش مییابد.
مغز توانایی شناسایی صداها را از دست نمیدهد.
**استفاده زودهنگام از سمعک، سلامت مغز شما را حفظ میکند.
تأخیر در استفاده میتواند به دلیل کاهش انعطافپذیری مغز (پلاستیسیتی) باعث شود که بهرهوری کامل از سمعک حاصل نشود.*